Veel lessen geleerd dankzij Europese subsidie van Urban Innovative Actions
In oktober 2017 kreeg het prestigieuze project SUPERLOCAL – Super Circular Estate in Bleijerheide, Kerkrade een Europese subsidie van Urban Innovative Actions van 4,7 miljoen euro. Op dat moment werkten woningcorporatie HEEMwonen (initiatiefnemer), IBA Parkstad en de gemeente Kerkrade al aan de herontwikkeling van het gebied van de hoogbouwflats. Op 30 april jongstleden eindigde de officiële subsidietermijn (het project en ook de afhandeling van de subsidie lopen nog door tot in 2022). Een goed moment om de balans op te maken.
Ambities en hergebruik
De ambities voor het gebied waren torenhoog: hergebruik alles wat vrij komt in het gebied in dit gebied zelf. Grondstoffen worden steeds schaarser, de Rijksoverheid heeft als doel uitgesproken dat Nederland in 2050 een volledig circulaire economie moet hebben.
Door het verkrijgen van de subsidie konden meerdere experimenten worden gedaan die van groot belang zijn voor de toekomst. In het project zijn nieuwe methodes bedacht en getest om materialen zoals beton, bakstenen en hout opnieuw te gebruiken voor de bouw van woningen en de aanleg van het openbare gebied.
Behoud sociale waardes
Bij hergebruik wordt snel gedacht aan materialen. Er was nog een andere hoge ambitie, namelijk het ‘hergebruiken’ van de sociale waarden in het gebied.
Wethouder Tim Weijers (Ruimtelijke Ordening/Wonen/Openbare Ruimte) licht toe: “We hebben oud-bewoners van de flats gevraagd om terug te keren in het gebied. Daarnaast is er een Klankbordgroep opgericht met omwonenden, voormalige bewoners, de bewoners van de 15 grondgebonden woningen en potentiële toekomstige bewoners die actief meedenken over de plannen voor het gebied. Ook komen er meerdere faciliteiten waar bewoners elkaar kunnen treffen en activiteiten kunnen ondernemen.” Liesbeth van Beek, bestuurder HEEMwonen, voegt daaraan toe: “We zoeken heel bewust naar ambassadeurs voor deze nieuwe buurt: mensen die iets willen betekenen voor anderen en iets met duurzaamheid hebben. Daarom moeten nieuwe bewoners motiveren waarom zij hier willen wonen.”
Geleerde lessen
Het afbreken van de laatste twee flats werd niet standaard uitgevoerd door Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek. De vrijkomende materialen werden gesorteerd en opgeslagen voor hergebruik. Ook werden er meerdere appartementen in zijn geheel spectaculair en baanbrekend ‘los gezaagd’ en daarna uitgehesen. Eén appartement was het fundament voor het zogenaamde Expogebouw. De lessen die hiermee zijn geleerd, zijn gebruikt voor het bouwen van drie proefwoningen. Hiervoor werd het andere appartement gebruikt. Bouwbedrijven Jongen waren heel nauw betrokken bij de bouwexperimenten.
Alle experimenten zijn open source. Dit betekent dat de lessen die zijn geleerd zeer minitieus zijn vastgelegd en als lering dienen voor derden. Een belangrijke vereiste vanuit Urban Innovative Actions: alle opgedane kennis en ervaring dient zo breed mogelijk te worden verspreid in Europa. Hierin hadden partijen als Zuyd Hogeschool en Stadsregio Parkstad Limburg een rol. De hogeschool deed ook veel onderzoek en heeft studenten erbij betrokken. En er was de inbreng van de expert van Super Circular Estate, mevrouw Elma Durmisevic. Zij is architect en onderzoeker en een internationale specialist op het gebied van circulair bouwen.
“Het vormt daarmee terecht een van de IBA-sleutelprojecten”, aldus Mathea Severeijns, algemeen directeur IBA Parkstad. “IBA is vanaf het begin nauw betrokken geweest en heeft bijgedragen aan de toepassing van innovatieve technieken om circulariteit te bevorderen.”
Tijdens het congres Crossing Boundaries zijn de resultaten met trots door partijen gepresenteerd en IBA zal SUPERLOCAL in het Expojaar op verschillende manieren laten zien. Het Expojaar start eind augustus dit jaar.
Super Circular ontving ook nog een Europese subsidie vanuit Life Water Adapt voor de waterkringloop. Deze kringloop krijgt zowel vanuit UIA als Life een subsidie waardoor de WML en de WBL zijn betrokken. Tevens werd het project winnaar van de Nederlandse bouwprijs en The Innovation in Politics Award.
Samenwerkende partners
Voor de subsidieaanvraag werkten maar liefst twaalf partners intensief samen: HEEMwonen, gemeente Kerkrade, IBA Parkstad, Stadsregio Parkstad Limburg, Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek B.V., Jongen Bouwpartners (Koninklijke VolkerWessels onderneming), Waterleiding Maatschappij Limburg (WML), Waterschapsbedrijf Limburg (WBL), gemeente Brunssum, gemeente Landgraaf, Zuyd Hogeschool en branchevereniging VERAS
SUPERLOCAL – stand van zaken
De 15 grondgebonden woningen zijn inmiddels bewoond. Het waterfabriekje van de waterkringloop is aangebracht. De komende maanden wordt er hard gewerkt aan de openbare ruimte. De flat met de 114 woningen krijgt steeds meer vorm. In 2022 zullen de werkzaamheden van het project grotendeels klaar zijn.
Wilt u meer weten over SUPERLOCAL? Ga naar www.superlocal.eu en/of de Facebook, Twitter, en Linkedin pagina van het project.
