Deze maand zijn de resultaten van Slotlab gepubliceerd, een project in het kader van de IBA Parkstad, de eerste Internationale Bau Ausstellung buiten Duitsland. In de online publicatie worden de resultaten en het proces beschreven van een bijzonder project waarin circulariteit en vakmanschap centraal staan.
Over Slotlab
Het Slotlab is een onderzoeksproject naar innovatieve technieken en materialen, die zijn geïnspireerd op traditionele ambachten. Onderzocht wordt hoe bouwproducten circulair kunnen worden vervaardigd. Slotlab draagt zo bij aan een nieuwe kijk op de reconstructie van monumentale gebouwen.
Slot Schaesberg en Slotlab
Slot Schaesberg in Landgraaf wordt herbouwd. Het complex omvat een kasteelhoeve en buitenplaats uit de 17e eeuw. Het project dient als decor en inspiratiebron voor Slotlab. De waterburcht ontstond in de 16e en 17e eeuw in de stijl van de Maaslandse renaissance. Het was een van de beste en omvangrijkste voorbeelden van deze stijl in het Maasland. Na de Franse tijd raakte het kasteel geleidelijk meer en meer in verval en werd uiteindelijk in 1968 afgebroken wegens instortingsgevaar.
Vanaf 2012 is het terrein weer toegankelijk gemaakt, en in 2015 startte de reconstructie. Momenteel wordt de toren van Slot Schaesberg herbouwd door de stichting Slot Schaesberg. Hierbij worden oude ambachten en materialen ingezet. Meer dan 80 jongeren en vrijwilligers voeren de bouw uit en doen op deze manier ambachtelijke vakkennis. Deze wordt zo voor de toekomst behouden. Dankzij IBA Parkstad worden er vanuit Slotlab ook innovatieve technieken toegepast. Dit gebeurt in de vorm van vijf spiegelprojecten, die elk een bouwdeel of element opnieuw vormgeven: de labs KAP, LEI, HAARD, LICHT en VIRTUAL REALITY, waarmee alle oplossingen digitaal zichtbaar konden worden gemaakt. In alle labs zijn ontwerpers, bouwindustrie en onderwijs met elkaar gekoppeld.
Het idee voor Slotlab is ontwikkeld na de indiening van het project in de Open Oproep van IBA Parkstad in 2014. Het startsein van Slotlab volgde op 31 maart 2015. Destijds werd een 3d-geprint schaalmodel van de toren onthuld, met onderdelen die door meer dan dertig 3d-printers uit Nederland, België en Duitsland waren geprint. Initiatiefnemers Simone de Waart van Material Sense en Machiel Spaan van M3H Architecten ontwikkelden Slotlab door naar vijf verschillende spiegelprojecten. Deze worden uitgevoerd binnen een aantal labs, waarvoor zij elk een ontwerper of architect selecteerden. In ieder lab; LICHT, HAARD, LEI, KAP en VIRTUAL REALITY, is een ontwerper aan de slag gegaan om lokale materialen duurzaam toe te passen en nieuwe technologie en productiemethodes te ontwikkelen voor het culturele erfgoed.
Succesvolle ontwikkelingen
De labs blijken succesvol. Lab LEI, van Daria Biryukova, is onlangs genomineerd voor de Red Dot Award, een belangrijke internationale designprijs. In Lab LEI ontwikkelde Biryukova speciaal gevormde dakleien, vervaardigd uit de reststroom van de productie van traditionele leien. In het Lab LICHT ontwikkelde ontwerper Teresa van Dongen de verlichting met bacteriën die leven in de Slotgracht. Het armatuur werd deels vervaardigd door een ambachtelijke smid. Dit lab kreeg landelijke aandacht bij Zapp Planet, een tv-programma voor de jeugd over klimaat en duurzaamheid.
Om meer over de labs te weten te komen is een online publicatie samengesteld. Daarin zijn interviews met de ontwerpers en initiatiefnemers opgenomen, maar ook links naar video’s van de maakprocessen, achtergronden van het project en een virtuele tour door het kasteel. De online publicatie is nu voor iedereen in te zien op de website van Material Sense.
